خبرداری؟ مدتهاست با چالش جدی خام فروشی رو به رو هستیم. خام فروشی به اندازه ای برای اقتصاد مخرب است که تمامی جهانیان سعی کرده اند از آن فاصله بگیرند. معضل خام فروشی در کشور ما بیشتر و جدی تر است، زیرا منابع خدادادی بیشتری در اختیار داریم. در حالی که یک درصد جمعیت جهان در ایران زندگی می کند، هفت درصد ذخایر جهان در ایران است و در حالی که این ذخایر می تواند اقتصاد را متحول کند و با تکمیل زنجیره تولید، بهره وری، تولید، اشتغالزایی، درآمدزایی، ارزی آوری و رونق اقتصادی برای کشورمان رقم بخورد، با خام فروشی تمامی فرصت های ناشی از تکمیل زنجیره تولید را در اختیار دیگران می گذاریم.

اگر ذخایر ایران را شمارش کنیم، لیست بلند بالایی می شود، اما نفت در صدر آنها قرار دارد. از هنگامی که اولین چاه نفت شناسایی شد و به بهره برداری رسید، خام فروشی نفت در دستور کار قرار گرفت، روند اشتباهی که همچنان ادامه دارد. اگر چه سالهاست بر فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی تاکید می شود، اما همچنان اقتصاد تک محصولی وابسته به نفت چالش اصلی کشور است. آخرین اظهارات ترامپ رییس جمهور جدید آمریکا، تهدید ایران بود که متوقف کردن و به صفر رساندن صادرات نفت در صدر تهدیدهای ترامپ قرار داشت. این در حالی است که اگر به زیرمجموعه های نفت توجه کنیم، نیازی به صادرات نفت خام نخواهیم داشت.

یکی از مهمترین زیرمجموعه های نفت و گاز، پتروشیمی ها هستند. پتروشیمی ها محصولات بسیاری تولید می کنند که صنایع بسیاری به این محصولات وابسته است و نیاز جهانی به آنها به اندازه ای زیاد است، که هرچقدر تولید شود، باز هم عطش بازار فروکش نمی کند. محصولات پتروشیمی تنوع بسیاری دارد که باید با جدیت مورد توجه قرار گیرد.

بررسی ها حکایت از آن دارد که ۲.۸درصد از ظرفیت پتروشیمی جهان و حدود ۲۸درصد ظرفیت این صنعت در منطقه سهم ایران است. این در حالی ا ست که ظرفیت تولید 10 میلیون تن انواع محصولات پلیمری و پلاستیکی در کشور وجود دارد و پیش بینی می شود این رقم با برنامه‌ریزی‌های دقیق تا پایان برنامه هفتم توسعه به بیش از 18 میلیون تن برسد.

پتروشیمی به اندازه ای اهمیت دارد که شاهد فعالیت مستمر و راه اندازی شرکتهای پتروشیمی هستیم. یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین شرکتهای پتروشیمی که محصولات متنوع بسیاری تولید می کند، شرکت پتروشیمی مارون است. مارون محصولات بسیاری تولید می کند که یکی از مهمترین محصولات تولیدی پتروشیمی مارون، پلی اتیلن سنگین (HDPE)است. شرکت پتروشیمی مارون برای تولید سالیانه 300 هزار تن پلی اتیلن سنگین (HDPE) طراحی شده است. این واحد توانایی تولید 21 گرید مختلف پلی اتیلن سنگین را دارد که محصولات پر ارزش آن برای ساخت جعبه های مختلف، صندوق های حمل مواد، بطری، مواد آرایشی و بهداشتی، ظروف روغن، فیلم های کشسان، الیاف با مقاومت بالا، عایق کابل، لوله های فشار بالا و انواع فیلم های بسته بندی کاربرد فراوان دارد.

پلی اتیلن سنگین پرمصرف‌ ترین پلیمر ساخت بشر است که سالانه در حجم زیادی تولید و مصرف می‌شود. میزان تولید و مصرف سالانه پلی اتیلن سنگین در دنیا بیش از ۱۰۰ میلیون تن است. اما باید بدانیم دلیل استقبال از این محصول پتروشیمی چیست. تولید کنندگان در تلاش هستند برای تولید محصولات پلاستیکی خود، از موادی استفاده کنند که در عین مقاومت بالا، وزن کمتری و قیمت مناسبی داشته باشد. بعد از کشف کاتالیزورهای مناسب جهت تسریع فرآیند پلیمریزاسیون در سال ۱۹۵۰ مواد پلی اتیلن در مقیاس صنعتی تولید انبوه شد و سپس استفاده از مواد پلی اتیلن در صنایع پلاستیک سازی رواج پیدا کرد، زیرا این مواد وزن کم، مقاومت بالا و قیمت مقرون به صرفه تری دارند. وزن کم این ماده باعث کاهش هزینه‌های حمل و نقل می‌شود و مقاومت آن در برابر رطوبت و پدیده‌های جوی و دمایی بسیار بالاست. یکی از مزایای این مواد مقاومت بالای آن در برابر ترکیبات شیمیایی است. از این رو برای ساخت ظروف نگهدارنده شامپو، نرم‌کننده‌ها، محصولات شوینده خانگی و حتی روغن های موتور بسیار مناسب هستند.

صنعت پتروشیمی از جایگاه ویژه ای برخوردار است به نوعی که به‌طور مستقیم حدود ۲۵ درصد از صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌دهد. ایران در سال ۲۰۲۲، بیش‌از ۷۲ میلیون تن محصولات پتروشیمی شامل متانول، پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و انواع کودهای شیمیایی را تولید کرد که در تأمین نیازهای داخلی و ارزآوری برای کشور بسیار موثر بوده و صادرات محصولات پتروشیمی بیش از ۱۵ میلیارد دلار ارزآوری داشته است. محصولات پتروشیمی ایران به بیش‌از ۶۰ کشور جهان صادر می شود که رتبه نخست را در خاورمیانه از آن خود کرده است.

بیشتربخوانید:

نگاه ویژه پتروشیمی مارون به نیروی متخصص

وزارت کار برآورد کرده صنعت پتروشیمی به‌طور مستقیم بیش‌از ۳۰۰ هزار شغل ایجاد کرده است. نکته دیگر نقش آفرینی پتروشیمی در عرصه دانش بنیان هاست به نوعی که صادرات محصولات فناوری‌محور تولیدی شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در سال ۲۰۲۲ به بیش‌از ۲۰۰ میلیون دلار رسید.