اشتراک گذاری :
زخم بستر، یک مشکل پوستی جدی است که بهدلیل فشار مداوم بر قسمتهای خاصی از بدن ایجاد میشود. افراد بیتحرک، بیماران بستری، و سالمندان بیشتر در معرض این نوع زخم قرار دارند. پیشگیری و درمان زخم بستر اهمیت زیادی دارد تا از عفونت و تخریب بیشتر بافتها جلوگیری شود.
زخم بستر یا زخم فشاری، نتیجه فشار مداوم روی بافتهای بدن است که باعث کاهش جریان خون و اکسیژنرسانی به پوست میشود. این زخمها معمولاً در نقاطی از بدن که استخوان نزدیک به سطح پوست است، مانند پشت، کمر و پاشنه پا ایجاد میشوند و در صورت عدم درمان، به عفونت و آسیبهای عمیقتر منجر میشوند.
افراد با تحرک محدود یا کسانی که مجبور به نشستن یا خوابیدن طولانی مدت هستند، بیشتر در معرض خطر زخم بستر قرار دارند. همچنین بیماران دیابتی و کسانی که دچار ضعف بدنی یا کما هستند نیز باید بیشتر مراقب باشند.
سه عامل اصلی ایجاد زخم بستر شامل فشار، اصطکاک و برش هستند. فشار طولانیمدت به کاهش جریان خون منجر شده و بافتها دچار آسیب میشوند. اصطکاک و برش نیز با ضعیف کردن پوست، احتمال زخم را افزایش میدهند.
شایع ترین علائم کمبود ویتامین دی کدام اند؟ را مطالعه کنید.
پیاز بهعنوان یک آنتیبیوتیک طبیعی میتواند به کاهش عفونت و التهاب در زخم بستر کمک کند. برای این کار، میتوان برشهای پیاز را روی ناحیه زخم قرار داد و اجازه داد تا عصاره آن به زخم نفوذ کند.
عسل بهدلیل خواص ضدباکتری و ضدعفونیکننده، به کاهش عفونت و تسریع در بهبود زخمها کمک میکند. قرار دادن لایهای از عسل بر روی زخم بستر و بستن آن با گاز استریل میتواند مؤثر باشد.
زردچوبه نیز بهدلیل داشتن کورکومین، خاصیت ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد. استفاده از خمیر زردچوبه روی زخم بستر میتواند به بهبود زخم کمک کند.
طب سنتی استفاده از گیاهان دارویی مانند آلوئهورا و روغن زیتون را برای درمان زخم بستر توصیه میکند. این مواد با کاهش التهاب و تسکین درد، بهبود زخم را تسریع میکنند.
پمادهای خاصی مانند پماد زینک اکساید، وازلین و پماد آنتیبیوتیکی معمولاً برای بهبود زخم بستر توصیه میشوند. این پمادها با مرطوب نگه داشتن پوست و جلوگیری از عفونت به بهبود سریعتر زخم کمک میکنند.
تغییر موقعیت بدن، استفاده از بالشهای خاص، و مراقبت از پوست میتواند در پیشگیری از زخم بستر مؤثر باشد. همچنین، توجه به تغذیه و مصرف آب کافی برای حفظ سلامت پوست ضروری است.
پیشگیری از زخم بستر با اقدامات سادهای مانند تغییر مرتب وضعیت بدن، استفاده از تجهیزات کمکی مانند بالشهای ضد فشار و مراقبتهای روزانه از پوست امکانپذیر است. همچنین، تغذیه مناسب و رعایت بهداشت عمومی نقش مهمی در جلوگیری از زخم بستر دارد
عوامل متعددی باعث افزایش خطر زخم بستر میشوند. فشار مداوم بر نقاطی از بدن که استخوان نزدیک به پوست قرار دارد، موجب کاهش جریان خون و آسیب به بافتها میشود. همچنین، عواملی مانند دیابت، چاقی، کمخونی و استفاده از لباس یا ملافههای تنگ میتوانند به زخم بستر منجر شوند. این زخمها معمولاً در نواحی ساکروم، پاشنهها، آرنج و شانهها شکل میگیرند.
زخم بستر با علائمی همچون قرمزی، التهاب، تورم و درد همراه است. در مراحل پیشرفتهتر، پوست ممکن است آسیب دیده و زخم چرکی تشکیل شود. اگر این زخمها درمان نشوند، به تدریج به لایههای عمیقتر پوست نفوذ کرده و عوارضی مانند عفونتهای خطرناک ایجاد میکنند.
در مراحل پیشرفتهی زخم بستر، عفونت میتواند به لایههای عمیقتر پوست و حتی بافتهای نرم زیرین (مانند عضلات و استخوانها) گسترش یابد. این نوع عفونتها میتوانند به نکروز (مرگ بافت) منجر شوند و اغلب نیازمند مداخلات جدی مانند جراحی برای حذف بافتهای آلوده یا آسیبدیده هستند.
اگر عفونت به استخوان یا مفاصل گسترش یابد، بیماریهایی مانند استئومیلیت (عفونت استخوان) یا آرتریت سپتیک (عفونت مفاصل) رخ میدهند. این نوع عفونتها به درمان طولانیمدت با آنتیبیوتیک و حتی جراحی نیاز دارند و میتوانند منجر به کاهش حرکت و درد شدید شوند.
سپسیس یکی از خطرناکترین عوارض زخم بستر است و زمانی رخ میدهد که عفونت وارد جریان خون شود. این وضعیت، سیستم ایمنی بدن را به واکنش شدید و تهدیدکنندهای وادار میکند که میتواند منجر به شوک سپتیک و حتی مرگ شود. سپسیس نیاز به مراقبتهای اورژانسی و درمانهای پیچیده دارد.
زخم بستر میتواند به تشکیل آبسهها یا فیستولها (کانالهای غیرطبیعی بین زخم و بخشهای دیگر بدن) منجر شود. این عوارض ممکن است تخلیه چرک و مایعات آلوده را به همراه داشته باشند و اغلب به جراحی برای بهبود و تخلیه نیاز دارند.
بیماران مبتلا به زخم بستر معمولاً از خونریزیهای مداوم و دفع پروتئینهای ضروری رنج میبرند. این امر میتواند باعث کمخونی و سوءتغذیه شود که خود بهبود زخم را به تأخیر میاندازد و بدن را در مقابله با عفونتها ضعیف میکند.
افراد مبتلا به زخم بستر ممکن است دچار استرس، افسردگی و کاهش کیفیت زندگی شوند. درد و محدودیتهای حرکتی ناشی از زخم بستر، علاوه بر ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره، میتواند موجب ایجاد اضطراب و احساس ناتوانی در فرد شود.
درمان زخم بستر شامل ترکیبی از اقدامات پزشکی و مراقبتی است. استفاده از آنتیبیوتیکها برای کاهش عفونت، پانسمانهای مخصوص برای محافظت از زخم و جلوگیری از عفونت، و تغییر وضعیت بیمار هر چند ساعت از جمله اقدامات اساسی هستند. در موارد شدید، نیاز به جراحی برای برداشتن بافتهای مرده ممکن است پیش آید.
زخم بستر یک مشکل جدی است که نیاز به مراقبت و درمان فوری دارد. با استفاده از روشهای خانگی و پمادهای مناسب، میتوان به بهبود این زخمها کمک کرد. پیشگیری و تغییر موقعیت بدن نیز از جمله اقداماتی است که میتواند از ایجاد زخمهای بستر جلوگیری کند.