اثر ناپیدای دلار بر بورس و اقتصاد

بازار سهام در شرایطی پا به پای نرخ ارز در حال شکستن سقف‌های تاریخی طی روزهای اخیر است که هنوز عقب‌افتادگی زیادی نسبت به رشد تورم و دلار در سال‌های اخیر تجربه کرده است. این در حالی است که در بازه‌های دورتر و دوره‌های تشدید التهاب ارزی یکبار در سال‌های ۹۱ تا ۹۲ و یک بار در سال‌های ۹۷ تا ۹۹ شاهد آن بودیم که بازار سهام حتی پرشتاب‌تر از دلار صعودی شد و فضای حباب‌گونه را تجربه کرد. در هر دو دوره، سیاست‌گذاری‌های اشتباه ارزی بویژه با ارزپاشی و ایجاد فضای رانتی ارز چندنرخی نتایج یکسانی به بار آورد؛ از یک سو، به هدر دادن منابع ارزی در قیمت‌های پایین رشد نرخ ارز را بسیار فراتر از شرایط بنیادی اقتصاد بالا برد و از سمت دیگر، همین رشدها خود بر تنور هیجان بازارها از جمله سهام دمید. این نتایج در یک پژوهش دانشگاهی با بررسی ۶۲ متغیر مختلف اثبات شده است. بنابراین، اکنون که هنوز بازار سهام تا فضای هیجانی فاصله بسیار زیادی دارد، مهار التهاب بازار ارز برای آینده اقتصاد و سرمایه‌گذاری اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. التهابی که جز با حفاظت از مهم‌ترین مهمات کشور در دوران جنگ اقتصادی، یعنی منابع ارزی امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین، سیاست ارزی مناسب مهم‌ترین مسأله‌ای است که در میان‌مدت دو هدف را دنبال خواهد کرد: اولاً التهاب شدید دلار را کنترل می‌کند و ثانیاً مانع از پژواک این التهاب به سایر بخش‌های اقتصاد و بازارها از جمله بورس تهران خواهد شد.