شوک ایدرو به قلب صنعت تبریز

خبرداری؟

به نقل از پول نیوز، داریم اما نداریم، می توانیم اما نمی کنیم، ادعای مدیریت داریم، اما با سومدیریت و رفتارهای سلیقه ای بحران درست می کنیم. با سلاح تحریم در جنگ اقتصادی تهدید می شویم و در حالی که می توانیم دشمن را شکست دهیم، خودمان را خلع سلاح می کنیم تا زمینگیر و تسلیم شویم. این جملات تنها بخشی از تبدیل توانمندی به ضعف و ناتوانی در کشور است.

دشمن در جنگ اقتصادی بدنبال نابود کردن زیرساختهای کشور است. مردم را با تانک و هواپیما هدف قرار نمی دهد، بلکه زیرساختها را نابود می کند تا مردم و کشور در تنگناهای اقتصادی قرار گیرند. توان تولید را می گیرد تا ناچار به واردات شویم و ارزهایی که می تواند برای گسترش کشور هزینه شود، صرف خرید کالاهایی شود که خودمان می توانستیم تولید کنیم.

شوربختانه تاریخ مدیریت پس از انقلاب مملو از تصمیمات اشتباهی است که اقتصادمان را بدست مدیران نالایق به چالش کشیده ایم. کارخانه های بزرگی همچون کفش ملی، علاالدین، آزمایش، ارج، مبلیران، نازنخ، هپکو، فرنخ، مه نخ، آردل و بسیاری کارخانه های دیگر که یکی پس از دیگری در مسیر نابودی و تعطیلی قرار گرفت و هرچند برخی از آنها احیا شد، اما هرگز نتوانستند به جایگاه قبلی خود بازگردند.

برخی از صنایع نه تنها برای مردم تولید و اشتغالزایی داشت، بلکه برندی برای افتخار کشور بود که متاسفانه همه چیز را یک باره از دست دادیم. یکی از مهمترین کارخانه های بزرگ کشور که رویکردی چندگانه داشت، گروه ماشین سازی تبریز بود. این گروه که سند افتخار تبریز بود انواع ماشین‌افزار، کمپرسورهای صنعتی، پمپ‌های آب، الکتروموتور، لیفتراک، انواع موتورهای دیزلی، ماشین‌آلات نساجی، ماشین‌های تراش، ماشین‌های فرز، ماشین‌های مته، قطعات ریخته و دستگاه‌های سی ان سی را تولید می کرد که در سال 1351 با مشارکت ایران و چکسلواکی راه اندازی شد.

در حالی که ماشین سازی تبریز سالها به کشور خدمت کرد، در سرازیزی بحران قرار گرفت و به زیان دهی رسید و مطابق بسیاری شرکتهای دیگر، به جای رفع مشکلات، در مسیر خصوصی سازی قرار گرفت. این گروه از حدود 19 سال پیش بین سازمان‌های مختلف دولتی و خصوصی دست به دست شد و مجموعه ای که می توانست گره گشا باشد، به وزنه ای بر پای اقتصاد تبدیل شد. تولید متوقف شد، درآمدزایی کاهش یافت، حقوق کارگران ماهها عقب افتاد و اعتصابهای کارگری رقم خورد.

گروه ماشین سازی تبریز که از ابتدای تاسیس زیر نظر ایدرو فعالیت می‌کرد، از سال ۱۳۸۳ به بهانه اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی در فهرست شرکت‌های مشمول واگذاری قرار گرفت و سازمان خصوصی سازی مکلف به واگذاری آن شد، اما در مدت ۱۴ سال با وجود چندین مورد آگهی مزایده واگذاری، فروش نرفت.

در حالی که گروه ماشین سازی تبریز می توانست در تحقق مهندسی معکوس و بومی سازی ماشین آلات بسیار موثر باشد، مانند دیگر صنایع خصوصی سازی شده، در مسیر فروش اموال برای پرداخت بدهی ها قرار گرفت. سازمان خصوصی سازی که ماشین سازی تبریز را همچون استخوان در گلو می دید و سعی داشت به هر شکل ممکن آن را از سر باز کند، آنرا در سال ۹۴ به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد که خود درگیر بحرانی جدی بود، واگذار کرد که این صندوق نیز آنرا به فردی بدون سابقه در حوزه صنعت داد.

آنقدر بحران گروه ماشین سازی تبریز جدی بود که طرح تحقیق و تفحص از واگذاری آن در مجلس کلید خورد. نتیجه این تفحص، نبود اهلیت، قیمت کارشناسی سوال برانگیز، ابهامات سرمایه ۵۰۰ میلیون دلاری و ارزهای دولتی دریافت شده از سوی خریدار خصوصی بود. در نهایت خریدار ماشین سازی تبریز به اتهام فساد به 20 سال حبس محکوم و ماشین سازی به صندوق بازنشستگی فولاد برگشت اما در نهایت در تیر ۹۸ قرارداد واگذاری گروه به بخش خصوصی در هیات عالی واگذاری و بازگشت سهام به ایدرو تصویب شد.

با این تصمیم، بار مسوولیت سنگین گروه ماشین سازی تبریز بار دیگر بر دوش ایدرو گذاشته شد و اواسط مرداد سال ۹۹ هیات عالی واگذاری ۶۵ درصد سهام ماشین‌سازی تبریز را به ایدرو واگذار کرد که هنوز ۳۵ درصد سهام آن در اختیار شستاست.

با روی کار آمدن دولت چهاردهم، طرح ملی نوسازی و بازسازی صنایع کلید خورد و استان آذربایجان شرقی به عنوان اولین استان پایلوت و رییس هیات عامل ایدرو به عنوان معین استان برگزیده شد. فرشاد مقیمی برای ساماندهی صنایع بحران زده، به آذربایجان شرقی رفت و در دیدار با استاندار، طرح نوسازی و بازسازی شرکت‌های ماشین‌سازی و ریخته‌گری تبریز را به‌عنوان نمادهای صنعتی استان مورد بررسی قرار داد.

رییس هیات عامل ایدرو با اعلام اینکه تاکنون 40 واحد تولیدی در آذربایجان شرقی برای نوسازی ثبت‌نام کرده‌اند گفت: اقدامات لازم برای 6 واحد آغاز شده و هم‌افزایی با بانک صنعت و معدن برای تأمین منابع مالی در جریان است.

وی شرکت‌های ماشین‌سازی و ریخته‌گری تبریز را نماد صنعتی استان خواند و افزود: نوسازی این شرکت‌ها با هدف اصلاح ساختار مالی، بهینه‌سازی نیروی انسانی و تطبیق محصولات با نیاز بازار از اولویت‌های اصلی است.

مقیمی با یادآوری اینکه مطالعات نوسازی این دو شرکت از اردیبهشت‌ماه آغاز و برای ریخته‌گری نهایی شده گفت: مطالعات شرکت ماشین‌سازی در مراحل پایانی قرار دارد و پس از اخذ مصوبات لازم به سرانجام خواهد رسید.

رییس هیات عامل ایدرو با تاکید بر اینکه ریشه مشکلات در واگذاری‌های ناقص و عدم نظارت است افزود: در جلسه اخیر با استاندار و نماینده سازمان خصوصی‌سازی، طرح نوسازی ماشین‌سازی تبریز تصویب شده و فرآیند اجرایی آن تا ۲۰ روز آینده نهایی می‌شود.