اشتراک گذاری :
احساس طعم تلخ یا فلزی در دهان یکی از مشکلات شایع است که ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. این حالت نه تنها ممکن است تجربه طعم غذاها را تغییر دهد بلکه میتواند به مشکلات دیگری از جمله بوی بد دهان و کاهش اشتها نیز منجر شود. در این مقاله، علت تلخی دهان و راههای تشخیص و درمان آن را بررسی میکنیم.
تلخی دهان میتواند به شکلهای مختلفی ظاهر شود و ممکن است در هر زمانی از روز بروز کند. برخی از علائم و نشانههای مرتبط با تلخی دهان عبارتاند از:
احساس طعم تلخ در دهان میتواند ناشی از عفونتها، بیماریهای معده، مشکلات کبدی، یا کمبود ویتامینها باشد. برخی افراد این مزه را بهویژه صبحها احساس میکنند که میتواند به علت تجمع بزاق و باکتریها در طول شب باشد.
خونریزی لثه ممکن است باعث ورود مواد خونی به بزاق شده و مزه تلخی ایجاد کند. این حالت معمولاً با التهاب یا عفونت لثه همراه است که نیاز به مراقبتهای بهداشتی ویژه دارد.
تغییرات هورمونی، بهویژه در دوران بارداری، میتواند منجر به احساس طعم فلز در دهان شود. این حالت همچنین ممکن است به علت مصرف برخی داروها یا کمبود روی در بدن رخ دهد.
افزایش ترشح بزاق میتواند با تلخی دهان همراه باشد. این حالت ممکن است به علت ریفلاکس اسید معده یا التهاب لثه ایجاد شود و به مراقبتهای پزشکی نیاز دارد.
گرفتگی بینی و عفونت سینوسها میتواند باعث ورود مایعات عفونی به حفره دهان شود و تلخی دهان را ایجاد کند. این حالت نیاز به درمان مناسب سینوسها و مجاری تنفسی دارد.
تلخی دهان میتواند به علت مجموعهای از عوامل داخلی و خارجی ایجاد شود که در زیر به برخی از مهمترین آنها میپردازیم.
مشکلات معده و گوارش، از جمله ریفلاکس معده، میتوانند باعث بازگشت اسید معده به دهان و ایجاد طعم تلخی شوند. برای کنترل این مشکل بهتر است از مصرف غذاهای اسیدی پرهیز کنید.
برخی از داروها و مکملها، از جمله آنتیبیوتیکها و داروهای ضدافسردگی، ممکن است بر حس چشایی تاثیر گذاشته و منجر به تلخی دهان شوند. اگر این داروها برای شما تجویز شدهاند، با پزشک خود در مورد عوارض آنها مشورت کنید.
برفک دهان، نوعی عفونت قارچی است که با تشکیل لایهای سفید بر روی زبان و دیوارههای دهان همراه است. این عفونت میتواند منجر به تلخی و بوی بد دهان شود و نیاز به درمانهای ضد قارچی دارد.
کمآبی میتواند به خشکی دهان و در نهایت ایجاد طعم تلخی در دهان منجر شود. مصرف ناکافی آب باعث کاهش تولید بزاق میشود، که به دلیل نقش بزاق در شستوشوی طبیعی دهان و جلوگیری از بوی بد و طعم تلخ، خشکی آن موجب بروز این علائم میشود.
برخی از شرایط عصبی مانند استرس یا سندرمهای عصبی، ممکن است بر حس چشایی تأثیر بگذارند و حس تلخی مداوم را در دهان ایجاد کنند.
نوسانات سطح قند خون میتواند موجب بروز تلخی دهان شود. به خصوص در افراد دیابتی، نوسانات قند خون و خشکی دهان، باعث افزایش این احساس میشود.
اضطراب و استرس زیاد میتواند با خشکی دهان و افزایش حس تلخی همراه باشد. این حالت به ویژه در زمانهای پراسترس بیشتر نمایان میشود و ممکن است با علائم دیگری مانند سوزش معده همراه باشد.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، تجمع باکتریها و ایجاد عفونتهای دهانی، از علل مهم تلخی دهان به شمار میآید. مراقبت از بهداشت دهان، به ویژه با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، میتواند از ایجاد تلخی دهان جلوگیری کند.
تغییرات هورمونی در دوران یائسگی ممکن است باعث تغییرات در حس چشایی و بروز طعم تلخ در دهان شود.
مشکلات کبدی از جمله هپاتیت میتواند به تجمع سموم در بدن و در نتیجه بروز تلخی در دهان منجر شود. این امر به دلیل تأثیر مستقیم کبد بر تعادل شیمیایی بدن و سمزدایی از آن است.
تغییرات هورمونی در دوران بارداری میتواند حس چشایی را تغییر داده و تلخی دهان را به همراه داشته باشد. این تغییرات معمولاً در سهماهه اول بارداری شدیدتر است و ممکن است با گذشت زمان کاهش یابد.
تلخی دهان در صبح ممکن است به دلیل خشک شدن دهان در طول شب و تجمع باکتریها در دهان ایجاد شود. این مشکل به راحتی با رعایت بهداشت دهان قبل از خواب و نوشیدن آب کافی در طول روز کاهش مییابد.
گاهی تلخی دهان در هنگام خواب به دلیل بازگشت اسید معده به مری رخ میدهد. رفلاکس معده و بازگشت اسید به دهان، میتواند طعم تلخی را در خواب ایجاد کند.
تغییرات هورمونی در روزهای قبل از پریودی نیز میتواند منجر به بروز طعم تلخ در دهان شود. برخی از زنان در این دوره از تغییرات حس چشایی رنج میبرند.
برای پیشگیری از تلخی دهان میتوان به نکاتی مانند مصرف کافی آب، رعایت بهداشت دهان و دندان، و اجتناب از استرس توجه کرد. همچنین، مراجعه به پزشک برای بررسی مشکلات احتمالی در سیستم گوارش یا کبد نیز توصیه میشود.
غرغره کردن آب نمک، مصرف مواد خنککننده و جویدن آدامسهای بدون قند میتواند به کاهش طعم تلخ کمک کند.