از آنجا که اقتصاد ایران وابسته به نفت است، بر فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی و رسیدن به خودکفایی تاکید می شود که در این رابطه شاهد ایجاد پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و پتروپالایش ها هستیم. اما هنوز تا رسیدن به اهداف تعیین شده و بدست آوردن ایده آل ها فاصله بسیاری داریم. البته اتفاقات مبارکی رخ داده که ساخت فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس و تعداد بسیاری پتروشیمی از این جمله است.
بحران پراکندگی
صنعت نفت یک زنجیره به هم پیوسته است که نفت و گاز، مواد اولیه آنها محسوب می شود. اگرچه تمامی بخشهای صنعت نفت به اندازه ای وابستگی دارد که می توان از یک مواد اولیه، چندین فراورده بدست آورد، اما شاهد پراکندگی مجموعه ها هستیم و پتروشیمی ها با پالایشگاهها به صورت مستقل فعالیت می کنند که به چرخه تولید ضربه می زند.
فرایند گسترده پتروپالایش
راهکار مقابله با پراکندگی ها و ناهماهنگی ها، ایجاد پتروپالایشگاههاست. پتروپالایشگاه‌ها نسل جدیدی از پالایشگاهها محسوب می‌شود که بر تجمیع مجتمع‌های پالایش و پتروشیمی تاکید دارد. به عبارت دیگر در مجتمع‌های پتروپالایشگاهی هدف تنها تولید سوخت از بنزین، نفت و گاز نیست، بلکه در کنار تولید این محصولات، به دنبال تامین خوراک مورد نیاز مجتمع‌های پلیمری و شیمیایی است.
افزایش سودآوری و رقابت
مجتمع‌های پتروپالایش به اندازه ای اهمیت دارد که در آنها نفت خام به عنوان خوراک به واحد‌های فرایندی منتقل می‌شود تا ترکیبی از محصولات پایه پتروشیمی و سوختی تولید شود، توانایی تولید همرمان سوخت و سایر محصولات پتروشیمی نیازمند به کارگیری واحد‌های فرایندی ویژه‌ای است. توسعه پتروپالایشگاه‌ها باعث افزایش سودآوری و بالا رفتن توان رقابت در بازار‌های نفتی می‌شود و همین سود آوری مناسب، زمینه افزایش توسعه پتروپالایشگاه‌ها در کشور‌های پیشرفته شده است.
10 میلیارد دلار سرمایه
ساخت پتروپالایش بدین سادگی ها نیست و به تخصص، تجربه، سرمایه و کارآمدی دارد. برای ساخت یک پترویالایشگاه 300هزار بشکه ای با نسبت تبدیل به فرآورده های پتروشیمی حدود ۳۵ درصد، به ۱۰ تا ۱۱ میلیارد دلار سرمایه نیاز است که این میزان سرمایه در مقایسه با طرح ها و پروژه های جاری کشور، رقم بسیار بزرگی است. نکته مهمتر اینجاست که جذب این میزان سرمایه گذاری، یک باره نیاز نیست و در یک دوره تقریبی چهار ساله صورت می گیرد. ضمن اینکه تغییر در الگوی فرآیندی با جهت گیری کاهش در نسبت تبدیل اشاره شده مقدار سرمایه گذاری را کاهش خواهد داد.
پتروپالایش در پارسیان
با وجود این همه اطلاعات، هنوز نسبت به بخش قابل توجهی از پتروپالایش ها ناآگاه هستیم و ظرفیت سازی در این خصوص به زمینه سازی های چشمگیری نیاز دارد. با این وصف قرارداد احداث ارزشمندترین پتروپالایشگاه کشور در منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر پارسیان امضا شد. حسین بارگاهی مدیرعامل شرکت پتروپالایش نگین لاوان و هیات همراه در منطقه ویژه اقتصادی پارسیان حضور یافتند و با سیدعلی اصغر علامه مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پارسیان دیدار کردند که پس از مذاکرات فشرده، قرارداد احداث ارزشمندترین پتروپالایشگاه کشور در منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر پارسیان را امضا کردند.
رکوردهای چشمگیر
اهمیت این پروژه زمانی درک می شود که بدانیم قرارداد شرکت پتروپالایش نگین لاوان با سرمایه گذاری تامین اجتماعی صورت گرفته و در قالب این قرارداد قرار است پتروپالایشگاهی با ظرفیت خوراک ۱۵۰ هزار بشکه نفت خام در روز (سبک و سنگین) در منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر پارسیان در زمینی به مساحت ۲۱۲ هکتار احداث شود. با توجه به اینکه احداث پتروپالایشگاه 300 هزار بشکه ای به 11 میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد، پتروپالایشگاه نگین لاوان با خوراک 150 بشکه، به 6 میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد که اهمیت این پروژه در سرمایه گذاری، تولید و اشتغالزایی را نشان می دهد.
