حرکت شتابان شرکت ملی صنایع پتروشیمی به سوی توسعه صنایع پایین‌دستی

خبرداری؟ صنعت پتروشیمی یکی از مهمترین صنایع کشور محسوب می‌شود که در زمان تحریم کمک زیادی به اقتصاد و ارزآوری کشور داشت.

فعالان این عرصه همواره کوشیده‌اند تا با گسترش و توسعه فعالیت‌های خود، بر میزان صادرات محصولات مختلف پتروشیمی بیفزایند.

ظرفیت صنعت پتروشیمی تا پایان ۱۴۰۳ با بهره‌برداری از واحدهای جدید به سالانه ۱۰۳ میلیون تن می‌رسد و۸۳ میلیون تن تولید واقعی برای امسال برآورد شده است که ۴۸ میلیون تن آن به فروش می‌رسد. از این مقدار، ۳۴ میلیون تن صادر و حدود ۱۴ میلیون تن جذب بازار داخلی می‌شود.

رقیب اصلی ایران در منطقه در صنعت پتروشیمی کشور عربستان است که دو کشور در تولید آمونیاک حدود ۷ میلیون تن ظرفیت تولید دارند، اما ایران با توجه به منابع گازی حدود ۲ برابر عربستان در متانول پیش رفته، به‌طوری‌ که ایران دارای ظرفیت ۱۶ میلیون تنی و عربستان ظرفیت ۸ میلیون تنی است.

ایران به‌دلیل استفاده از اتان در تولید اتیلن، کمتر از یک میلیون تن پروپیلن تولید می‌کند، اما عربستان با تولید اتیلن بالا، حدود ۷ میلیون تن پروپیلن تولید می‌کند.

شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان متولی صنعت پتروشیمی کشور طی سال‌ها اخیر و با توجه به افزایش بی رحمانه تحریم‌ها، به خوبی توانسته این صنعت را روی پا نگه دارد و آن را با سرعت باورنکردنی به پیش ببرد.

آینده صنعت پتروشیمی

مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه حدود ۶۰ تا ۶۱ طرح پتروشیمی در برنامه هفتم توسعه به بهره‌برداری خواهد رسید که ۳۵ میلیون تن ظرفیت ایجاد می‌کند، گفت: این طرح‌ها هم‌اکنون بیش از ۵۰ درصد پیشرفت دارند که نیازمند حدود ۲۴ میلیارد دلار سرمایه هستند.

حسن عباس‌زاده با اشاره به اینکه با اجرای طرح‌های پتروشیمی برنامه هشتم توسعه نیز حدود ۴۸ میلیون تن ظرفیت ایجاد خواهد شد که این طرح‌ها هم‌اکنون در مراحل ابتدایی هستند، گفت: ظرفیت صنعت پتروشیمی از ۹۶ میلیون تن کنونی به ۱۳۲ میلیون تن در پایان برنامه هفتم توسعه و ۱۸۶ میلیون تن در پایان برنامه هشتم می‌رسد.

وی در تشریح وضع صنعت پتروشیمی ایران در ۱۰ سال آینده اظهار کرد: ظرفیت ۱۶ میلیون تنی کنونی تولید متانول به ۳۴ میلیون تن می‌رسد که بخشی در طرح‌های GTP مصرف خواهد شد. ظرفیت تولید آمونیاک نیز از ۷ میلیون به ۱۰ میلیون تن خواهد رسید. تولید اتیلن از طرح‌های MTO مقداری افزایشی خواهد بود که البته چند پروژه الفین از محل اتان نیز اجرا خواهند شد.

رکورد ورود محصولات پایین‌دستی به بورس کالا

حدود 9.5 هزار میلیارد تومان محصولات پتروشیمی در تیر 1403 به صورت اعتباری در بورس‌ کالا عرضه شده که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 6 هزار میلیارد تومان بوده است.

تقویت و توسعه صنایع تکمیلی همسو با تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی و متناسب با توسعه صنایع بالادستی پتروشیمی در کشور افزون‌ بر تأمین نیاز داخل، جلوگیری از خام‌فروشی و واردات محصولات پتروشیمی و اشتغال‌زایی، تأثیری بسزایی در ارزآوری، رشد اقتصادی و ارتقای جایگاه ایران در منطقه و جهان دارد.

ازاین‌ رو شرکت ملی صنایع پتروشیمی توسعه متوازن صنعت پتروشیمی را به‌عنوان یکی از سیاست‌های اصلی دولت سیزدهم در دستور کار قرار داده و از پارسال، شناسایی و ارزیابی موانع تولید صنایع پایین‌دستی پتروشیمی را که در شرایط رکود هستند یا کمتر از ظرفیت اسمی خود تولید دارند به جد پیگیری می‌کند.

براساس ارزیابی موانع تولید صنایع تکمیلی از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش از مهم‌ترین چالش‌های فعالان صنایع تکمیلی پتروشیمی کشور برای خرید مواد اولیه شناسایی شد. بنابراین افزایش فروش اعتباری محصولات پتروشیمی در بورس کالا و انرژی با استفاده از همه ظرفیت‌های موجود شرکت‌های پتروشیمی به‌منظور رونق واحدهای تولیدی و تسهیل تأمین خوراک مورد نیاز صنایع تکمیلی در مسیر تکمیل زنجیره ارزش به‌عنوان راهبردی برای آن هدف‌گذاری شد.

به نظر می‌رسد با برنامه‌ریزی‌های انجام شده توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی، این صنعت همچنان به رشد و توسعه خود با سرعت بیشتری ادامه خواهد داد و می‌تواند در شرایط تحریمی و غیرتحریمی پشتوانه قابل اتکایی برای اقتصاد کشور باشد.